ورق کاری

ورقکاری به مجموعه عملیاتی اطلاق می‌شود که بمنظور فرم دادن ورقها انجام می‌گیرد.

این عملیات بسیار متنوع می‌باشند:

1- بریدن:

برای بریدن ورقها از انواع قیچی‌های دستی و یا ماشینی کمک می‌گیرند.

الف- قیچی گیوتین:

برای سرعت عمل بیشتر در بریدن ورقها مخصوصاً آنهائی که دارای طول زیادتری می‌باشند، از قیچی گیوتینی استفاده می‌شود. در این قیچی‌ها معمولاً تیغه پائینی ثابت بوده و به لبه میز قیچی سوار شده است. تیغه بالائی که بطور عمودی قابل حرکت می‌باشد نسبت به تیغه پائینی دارای زاویه‌ای از 1 تا 6 درجه بوده و می‌توان با عبور دادن آن از کنار تیغه ثابت (پائینی) عمل برش را انجام داد. این قیچی‌ها را در دو نوع دستی و یا ماشینی ساخته و برای تامین حرکت تیغه متحرک آنها ممکن است که از مکانیزم لنگ و یا فشار روغن (هیدرولیک) استفاده گردد. نوع دستی این قیچی‌ها برای بریدن ورقهائی با طول تا 2 متر و ضخامت 5/1 میلیمتر طراحی شده و با نوع ماشینی آنها می‌توان ورقهائی تا طول 6 متر و ضخامت تا 35 میلیمتر را نیز برید. در دو طرف محل برش این قیچی‌ها شابلن‌های قابل تنظیمی در نظر گرفته شده است که جهت تنظیم عرض برش در سری کاری مورد استفاده قرار می‌گیرند. برای نگهداری ورق در هنگام برش، در جلو قسمت متحرک این قیچی ها، نگهدارنده‌ای تعبیه شده است که بهمراه تیغه متحرک پائین آمده و قبل از شروع رحله برش ورق را بکمک نیروی وزن و یا نیروی فنر نگهمیدارد.

ب- قیچی گرد بر:

تیغه‌های این قیچی از دو مخروط ناقص تشکیل شده است که با حرکت گردشی خود حول دو محور جداگانه و در جهت مخالف یکدیگر، عمل برش را انجام می‌دهند. حرکت تیغه‌ها توسط دست و یا الکترو موتور از طریق چرخ دنده هائی بطور همزمان انجام می‌گیرد. با این نوع قیچی‌ها می‌توان برشهای مستقیم طویل و همچنین برشهای قوسدار را نیز انجام داد. در نوعی از این قیچی‌ها که برای برشهای طویل و مستقیم مورد استفاده قرار می‌گیرند، محور تیغه‌ها نسبت به یکدیگر موازی بوده و بکمک تکیه گاه آن می‌توان عرض مورد برش را تنظیم نمود. بدیهی است که عرض برش در این قیچی‌ها محدوده بوده ولی از نظر طول برش محدودیتی ندارند. در نوع دیگر این قیچی‌ها که برای برشهای قوسدار بکار می‌روند، زاویه محور تیغه‌ها نسبت به هم معمولاً 45 درجه انتخاب می‌شود. برای آنکه بتوان بوسیله آنها قطعات دایره‌ای را بدون نیاز به خط کشی برید در روی آنها کمانی وجود دارد که در روی آن نیز دو مرغک سوار شده است. بوسیله این مرغکها می‌توان مرکز دایره مورد لزوم را تثبیت کرده و با تنظیم فاصله آن با تیغه ها، شعاع برش مورد لزوم را بدست آورد. برای برشهای منحنی و یا ترکیبی لازم است که ابتدا مسیر برش را خط کشی کرده و سپس با هدایت قطعه کار از بین تیغه‌ها بکمک دست، اقدام به بریدن آنها کرد.

2- خم کردن:

در انواع کارهای ورقکاری به موارد زیادی برخورد می کنیم که برای تأمین فرم مورد نظر، افزایش مقاومت در مقابل خمش، جلوگیری از آسیب به دست، ایجاد اتصال و غیره نیاز به خمکاری وجود دارد. وسایل و ماشین آلاتی که برای این منظور بکار می‌روند متنوع بوده و با هر کدام خم‌های معینی را می‌توان بوجود آورد.

الف- دستگاه خم کن دستی:

این دستگاه برای خم‌های گوشه دار و آنهائی که دارای انحناء محدودی می‌باشند بکار رفته و بکمک آن می‌توان ورقهائی با طول تا 5/2 متر و ضخامت تا 3 میلیمتر را خمکاری نمود. این دستگاه دارای پایه‌ای است که فک زیرین بر روی آن سوار شده است. فک روئی بکمک مکانیزم پیچ و مهره قابل حرکت بوده و بوسیله آن می‌توان ورق را بین دو فک محکم نمود. فک دیگری بنام فک خم کننده وجود دارد که حول محوری بصورت شعاعی قابل حرکت بوده و بوسیله آن می‌توان ورقی را کهقبلا بین فکهای روئی و زیرین محکم شده است خم نمود. برای خنثی کردن نیروی وزن فک خم کننده، معمولاً در انتهای محور آن وزنه‌ای قرار دارد که به آن وزنه تعادل می‌گویند. در لبه فکهای سه گانه مذکور معمولاً تیغه‌هایی از جنس فولاد نصب گردیده است که قابل تعویض بوده و با تعویض آنها می‌توان خمهای مختلفی را بوجود آورد.

ب- چرخ حلبی سازی:

به کمک این دستگاه می‌توان در دیواره ظروف تو خالی و یا لوله‌ها و همچنین سطح ورقها، فرمهائی به منظور افزایش مقاومت در مقابل خمش، ایجاد اتصال و جلوگیری از آسیب به دست ایجاد کرد. این ماشین دارای دو محور موازی می‌باشد که در پیشانی هر یک از انها یم توان قالبهای مدوری را بسته و با هدایت ورق از بین آنها فرم لازم را در قطعه مورد نظر ایجدا نمود. لازم به ذکر است که با بستن تیغه‌های مدوری (مشابه قیچی گرد بر) می‌توان برشهای مستقیم را نیز با آنها انجام داد. حرکت گردشی این دستگاهها بوسیله دست و یا با استفاده از الکترو موتور تأمین می‌گردد. ولی در هر حال بایستی قالبها با سرعت مساوی و در جهت عکس یکدیگر حرکت نمایند؛ تا بتوانند ورق را به سمت جلو هدایت نمایند. کارهائی که با این دستگاه می‌توان انجام داد متنوع می‌باشند، که از مهمترین آنها می‌توان مفتول پیچ کردن، رخ انداختن، فرنگی پیچ کردن و لبه زدن (خم کردن لبه با عرض کم) را نام برد.

I - مفتول پیچ کردن:برای آنکه لبه ظروف به دست آسیب نزده و علاوه بر شکل ظاهری بهتر، دارای مقاومت بیشتری نیز در مقابل تغییر فرم باشند، لبه آنها را لوله کرده و چنانچه بخواهند مقاومت آنها را باز هم افزایش دهند، در داخل آن از مفتول نیز استفاده می‌کنند. این عمل را در اصطلاح ورقکاری و حلبی سازی مفتول پیچ کردن گویند.

II- رخ انداختن: ایجاد فرورفتگی قوس دار در دیواره ظروف و یا سطح ورقها را رخ انداختن نامیده و از انجمن صنفی« بمنظور افزایش مقاومت در مقابل تغییر فرم و خمش، سود می‌برند. این عمل را می‌توان بکمک چرخ حلبی سازی و یا بوسیله سندان و چکش مخصوصی که به ابزارهای ورقکاری تعلق دارند نیز انجام داد.

III - لبه زدن:برای ایجاد مقاومت در لبه قطعات و یا اتصال آنها به یکدیگر، گاهی اوقات لبه ورق را به مقدار مورد لزوم خم می‌کنند. این عمل را لبه زدن نامیده و ممکن است که با استفاده از چرخ حلبی سازی و یا بوسیله دست و با کمک چکش و قالب‌های زیر سری انجام گیرد. لازم به تذکر است که برای این منظور ماشینهای خاصی بنام ماشینهای لبه زنی وجود دارند.

IV- فرنگی پیچ کردن:خمکاری لبه‌های ورق، داخل یکدیگر قرار دادن و کوبیدن آنها بمنظور اتصال را فرنگی پیچ کردن گویند. این عمل برای اتصال ورقهای فولادی تا ضخامت 5/1 میلیمتر مناسب می‌باشد. از این اتصال که بر حسب نوع و مورد استفاده برای انوع گوناگونی می‌باشد، برای اتصال گوشه کانالها، بدنه لوله ها، کف و بدنه ظروف (منبع نفت، سطل آب، قوطی کنسرو و غیره) و نظایر آنها استفاده می‌شود. برای ایجاد خم‌های مربوط به این نوع اتصال می‌توان از چرخ حلبی سازی در طی مراحل مختلف و همچنین از دستگاههای مخصوصی که بهمین منظور ساخته شده اند استفاده نمود. پرسکاری در سری کاری قطعاتی که تعداد آنها زیاد بوده و بخواهند قطعاتی را با فرم و ابعاد یکنواخت تهیه کرده و صرفه جوئی در وقت و نیروی انسانی نیز مورد نظر باشد، از روشهای مختلفی برای بریدن و فرم دادن قطعات استفاده می نمایند که مجموعه آنها را می‌توان بدلیل استفاده از پرس، بعنوان دستگاه اصلی انجام دهنده کار، پرسکاری نامید. پرسهائی که برای این منظور مورد استفاده قرار می‌گیرند متنوع بوده و هر کدام از آنها را می‌توان برای منظورهای خاصی بکار برد.

این پرسها عبارتند از:

·       پرسهای پیچی

·       اصطکاکی

·        ضربه‌ای (با مکانیزم بنگ) و هیدرولیکی.

از این پرسها می‌توان برای بریدن استفاده کرد ولی برای بعضی از کارهای فرم دادن (مانند کشش) لازم است که از پرسهای هیدرولیکی و یا اصطکاکی کمک گرفت. ابزارهای مورد استفاده در پرسکاری که وظیفه تأمین فرم قطعه مرد نیاز را به عهده دارند، قالب نامیده می‌شوند. قالبها معمولاً از دو قسمت توپر (سمبه) و تو خالی (ماتریس) تشکیل شده و بر حسب کاری که انجام می‌دهند بنام قالب‌های برش و یا قالب‌های فرم معروف می‌باشند.

قیچیکاری مقدمه: قیچیکاری یکی از فرآیندهای برشکاری مکانیکی است. به وسیله قیچی می‌توان انواع ورقها، میله‌ها و شمشها را برید. عمل برش به وسیله قییچي شبیه برشکاری با قلم است؛ با این تفاوت که در قیچیکاری تیغه‌ها که در طرفین قطعه قرار گرفته اند، به وسیله نیروی دست با ماشین از کنار هم عبور داده می‌شوند و عمل برش انجام می پذیرد.

تعریف: برشکاری به وسیله قیچی (قیچی کردن) عبارت است از بریدن یا قطع کردن بدون براده برداری به وسیله دو تیغه بُرنده گوه‌ای شکل که مخالف جهت یکدیگر حرکت می‌کنند و از کنار یکدیگر می گذرند.

لقّی بین تیغه ها:هنگام برشکاری با قیچی معمولاً باید بین دو تیغه قیچی مقداری فاصله وجود داشته باشد که در اصطلاح آن را «لقی» می‌گویند. این فاصله از سویی موجب می‌گردد که تیغه‌ها با هم اصطکاک نداشته باشند و از سوی دیگر، برشکاری را آسان می‌کند. لقی بین دو تیغه به ضخامت و جنس کار بستگی دارد که معمولاً آن را در حدود ضخامت قطعه کار در نظر می‌گیرند.

طبقه بندی انواع قیچی ها

قیچی‌ها را از نظر قدرت برش و نوع کاربرد در صنعت به سه گروه طبقه بندی کرده اند. قیچیهای دستی، قیچیهای اهرمی و قیچیهای ماشینی (مکانیکی و هیدرولیکی) که به ترتیب به شرح هر یک می پردازیم.

قیچی های دستی:

از قیچیهای دستی برای بریدن ورقهای فلزی نازک تا ضخامت 5/1 میلیمتر استفاده می‌شود. در ساختمان قیچیهای دستی، از قانون اهرمها برای تأمین نیروی برش و سهولت در عمل قیچیکاری استفاده شده است. قیچیهای دستی بر حسب کاربردشان در صنعت به شکلهای مختلف در دو گروه اصلی «چپ بر» و «راست بر» ساخته می‌شوند. تشخیص راست بر یا چپ بر بودن قیچیها، معمولاً به این ترتیب است که ابتدا قیچی را از پهلو به نحوی در مقابل دید قرار می‌دهند که نوک آن به سمت چپ باشد. حال اگر پخ برنده تیغه بالایی را بتوان دید، آن را قیچی راست بر و چنانچه پخ برنده تیغه پایین در معرض دید باشد، قیچی را چپ بر می نامند.

طبقه بندی قیچیهای دستی:

قیچیهای دستی را چپ بر یا راست بر می سازند. ولی از نظر ساحتمان و کاربرد، این قیچیها دامپزشکی ربرشکاری ورقهای فلزی انواع گوناگون دارند:

·       قیچیهای دستی با تیغه‌های پهن و صاف: برای برشهای مستقیم به کار می‌روند.

·       قیچیهای دستی با تیغه‌های پهن و خمیده: برای ایجاد برش در محلهای زاویه دار که امکان برش با قیچی مستقیم نیست.

·       قیچیهای دستی با یک تیغه پهن و یک تیغهٔ باریک: برای برشهای مستقیم طویل کاربرد دارند.

·       قیچیهای دستی باتیغه‌های باریک منحنی: برای برشهای فرم دار ودارای انحنابه کار می‌رود.

·       قیچیهای دستی با تیغه‌های صاف و باریک: برای ایجاد برشهای داخلی مستقیم و فرم دار مورد استفاده هستند.

·       قیچیهای دستی با یک تیغه دوبل و یک تیغه باریک: برای قطع کردن و ایجاد برشهای روی لوله‌های نازک مورد استفاده قرار می‌گیرند.

قیچی های اهرمی:

با قیچی های اهرمی می‌توان ورقهای فلزی را با ضخامت‌های بیشتری برید. قیچی های اهرمی دارای یک اهرم هستند و نقطه اتکای آنها در کناری قرار دارد (قانون اهرم های نوع دوم). قیچیهای معمولی را معمولاً در سه نوع ساده، مرکب و ورق بر (وزنه ای)، ساخته اند که به ترتیب به شرح هریک می پردازیم.

قیچی اهرمی ساده:

قیچیهای اهرمی ساده دارای یک تیغه ثابت و یک تیغه متحرک هستند. تیغه ثابت در پایین قرار دارد و از آن به عنوان تکیه گاه نیز استفاده می‌شود. تیغه متحرک که در بالا قرار دارد، عمل برش را از طریق یک اهرم دوبل انجام می‌دهد. طول تیغه‌های این نوع قیچی معمولاً بین 150 تا 300 میلیمتر و قدرت برش انجمن صنفی« تا ضخامت 5 میلیمتر است. در کنار بدنه قیچی ضامن نگهدارنده قابل تنظیمی در نظر گرفته اند که وظیفه افقی نگه داشتن قطعه کار را به عهده دارد. این قیچیها تنها برای بریدن ورقها و قطعات تخت به کار می‌روند و از آنها نمی‌توان برای بریدن مفتولها و شمشهای فرم دار استفاده کرد؛ زیرا این عمل به تیغه‌های آن صدمه می‌زند.

اجزاء مهم قیچی‌های گیوتین در قیچی‌های مکانیکی و هیدرولیکی به مکانیسم قدرت (محرّکه ها) که متفاوتند بقیه اجزاء مهم آنها تقریباً با هم مشابهند که باختصار بشرح آنها میپردازیم.

1- بدنه قیچی‌های گیوتین:

·       از ورقهای فولادی غلطک کاری شده که پس از عملیات ماشین کاری با پیچ و مهره یا جوش مونتاژ می‌شوند.

·       از قطعات ریخته شده تهیه می‌کنند.

·       با ترکیبی از دو روش فوق از ورقهای فولادی و قطعات ریخته شده تهیه می‌شوند. چون در حین برش اکثر بار وارده به یک قیچی بار انحرافی یا متحرک است و تنشهای پیچشی و افقی و عمودی بوجود می‌آید بنابراین میز قیچی را مستحکم میسازد تا در مقابل نیروهای وارده مقاومت لازم را داشته باشد و نیز چون در لحظه برش ضربات سنگین بر بدنه قیچی وادر میآید لذا برای خنثی کردن آنها از متعادل کننده‌های فنری در گیوتینهای معمولی و از متعادل کننده‌های هوائی در قیچی‌های بزرگ استفاده می‌شود.       

2- موتور قیچی گیوتین:

 

 مسیر انتقال قدرت در یک قیچی گیوتین از موتور آن شروع می‌شود چون کارهای مداوم و سرعتهای نسبتاً بالا زمان کوتاهی برای ذخیره انرژی بوسیله چرخ طیار وجود دارد و این امر فشار زیادی را به موتور وارد میسازد بنابراین قدرت موتور گیوتین باید از حد فرظیت آن بیشتر باشد یعنی بایدقدرتی بیشتر از مقدار لازم داشته باشد.

3- کلاچ:

 کلاچ مکانیسمی است که برای ارتباط و قطع ارتباط حرکات می‌رود. در گیوتین از کلاچ برای شروع دوران میل لنگ استفاده می‌شود کلاچ در گیوتین چه از نوع مکانیکی و چه از نوع اصطکاکی باشد عامل ارتباط بین دنده محرک با چرخ طیار و یا میل لنگ است.

 

کلاچ‌ها به دو دسته تقسیم می‌شوند:

الف- کلاچهای مکانیکی      ب- کلاچهای دیسکی

الف- کلاچهای مکانیکی عبارتند از : پنینی ، سه فکی و غلطکی که در گیوتینهای مکانیکی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

ب- کلاچهای دیسکی : کلاچهای دیسکی بصورت هوائی (پانوماتیک) روغنی (هیدرولیک) می‌باشند و در گیوتینهای هیدرولیکی بکار برده می‌شوند.

4- نگهدارنده‌های ورق:

برای برش صحیح و دقیق نگهداشتن ورق و همچنین تنظیم دقیق آن حاوز اهمیت است بنابراین وجود نگهدارنده‌های ورق در گیوتین از وسایل ضروری بشمار می‌آید. نقش نگهدارنده‌های ورق ثابت نگهداشتن ورق بر بستر (میز) قیچی گیوتین در لحظه برش است انجام این امر به نیروی زیادی نیاز دارد، چنانچه ورق بعلت عدم نیروی کافی جهت نگهداری آن از محل خود حرکت کند طبعاً برش صحیح صورت نخواهد گرفت. مضافاً وقتیکه تیغه بالائی قیچی با ورق تماس حاصل می‌کند نیروی کشنده بسیار قوی ای به اثر اهرم ضربه زدن قیچی اضافه می‌شود در این حال وسیله نگهدارنده باید آنقدر استقامت داشته باشد تا در برابر نیروها از خود مقاومت نشان دهد برای این منظور نگهدارنده هائیکه بکار برده می‌شوند از فنرها و یا از عمل مکانیکی بادامکها و اهرمها و یا نیروی هیدرولیکی سیلندرهای هوا و یا ترکیبی از هر یک از آنها می‌باشند وسائل نگهدارنده معمولاً برای قدرتهای بیش از آنچه مورد نظر است طرح و ساخته می‌شوند.

5- تیغه‌های قیچی گیوتین:

جنس تیغه‌های گیوتین را از فولادهای کرم دار تهیه می‌کنند چون نیروی فوق العاده زیادی به لبه‌های برنده تیغه وارد می‌شود بنابراین وجود کوچکترین نقص در ساختمان متالوژیکی تیغه و یا کوچکترین کمبود در نحوه عملیات آن و یا سنگ زدن تیغه موجب وارد آمدن آسیب شدید و یا حداقل فرسایش سریع تیغه شده و کار برش را غیر مطلوب میسازد. در نگهداری تیغه‌ها باید توجه لازم به عمل آید و چنانچه تیغه‌ها پس از مدتی کند شدند باید به وسیله افراد متخصص و ماهر با ماشین سنگ دقیق نسبت به تیز کردن آنها اقدام شود در غیر این صورت کندی تیغه‌ها اضافه بر بوجود آوردن لبه‌های بریده و یا شکسته موجب آن می‌شود که در ورق بریده شده پلیسه‌های زیادی بوجود آید و همچنین موجب فرسایش زیاد راهنماهای ضربه زن شود تیغه‌های کند احتمالاً ممکن است موجب آسیب رساندن به بدنه قیچی هم گردد. نحوه کار و کاربرد قیچی‌های گیوتین (مکانیکی) این نوع قیچی‌ها برای بریدن ورق‌های فلزی تا ضخامت 30 میلیمتر استفاده می‌شود نحوه کار این قیچی‌ها بدین صورت است که پس از روشن کردن دستگاه و براه انداختن الکترو موتور با فشار آوردن روی پدال کلاچ دستگاه عمل نموده و نیروی الکترو موتور به وسیله واسطه‌هایی به میل لنگ با بادامکهای قیچی منتقل می‌شود و حرکت دورانی را به حرکت عمودی تبدیل می‌کند و در نتیجه موجب پائین آمدن کشوئی گیوتین که تیغه فوقانی روی ان نصب می‌باشد شده و با کمک تیغه پائین قیچی که همواره ثابت بوده و به میز بدنه دستگاه محکم شده است عمل برش بتدریج انجام می‌شود. بدیهی است چنانچه روی پدال بطور مستمر فشار وارد آید چون صفحه کلاچ ازاد نمی‌باشد و نیرو به میل لنگ یا بادامکها کماکان منتقل می‌شود کشوئی قیچی در هر رفت و برگشت عمل برش انجام می‌دهد ولی در غیر این صورت هر مرتبه که به پدال فشار وارد آید عمل برش انجام می‌گیرد. برای اینکه در موقع برش ورق جابجا نشود بر روی کشوئی متحرک قیچی‌های گیوتین نگهدارنده هائی نصب گردیده که هم زمان با حرکت تیغه فوقانی به طرف تیغه پائین که برش انجام می‌شود ورق را با تمام قدرت نگهمیدارند این نگهدارنده‌ها دارای یک پیستون مستقل می‌باشد که با هوای فشرده (سیستم پانوماتیک) و یا روغن تحت فشار (سیستم هیدرولیک) عمل نگهداری ورق را در تمام طول خود تقسیم می‌کند. قیچیهای گرد بُر علاوه بر قیچیهای دستی که به وسیله آنها می‌توان ورقهای فلزی نازک را به صورت دایره برید، قیچیهای دیگری وجود دارند که با آنها ورقهای فلزی را تا ضخامت 6 میلیمتر و به شعاعهای مختلف تا 50 میلیمتر با توجه به نوع و قدرت ماشین می بُرند. قیچی های گرد بر را در گروههای دستی و ماشینی طراحی می‌کنند و می سازند. در گروه دستی انواع مختلفی وجود دارد. نیروی محرکه در قیچی های گرد بر دستی: با به گردش درآوردن چرخ مدوری که روی ماشین تعبیه شده است، نیروی محرکه در قیچی گردبر دستی تامین می‌شود. با انتقال این نیرو توسط واسطه‌های مکانیکی به محورها، تیغه‌ها در جهت مخالف یکدیگر می چرخند و در نتیجه، برشکاری انجام می‌شود. در نوع قیچی گردبر ماشینی، نیروی محرکه انرژی الکتریسیته است که این انرژی پس از تبدیل به انرزی مکانیکی، محورهای قیچی را در جهت مخالف به حرکت در می‌آورد و در نتیجه تیغهای قیچی را که روی محور نصب شده اند، می چرخاند.

اصول کار قیچی گرد بر:

همان طور که اشاره کردیم، دو محوری، که تیغه‌های قیچی به آنها بسته داشته است، با اعمال نیرو، مخالف جهت یکدیگر می چرخند (خواه نیروی اعمال شده دستی یا برقی باشد). چرخش تیغه‌ها در جهت مخالف موجب کشیدن ورق می‌شود و با تنظیم فاصله تیغه‌ها نسبت به ضخامت ورق، در چند مرحله عمل برش به صورت دایره انجام می‌گیرد.

تیغه‌های قیچی گرد بر:

ابزار برش قیچیهای گرد بر را تیغه‌های گرد آنها تشکیل می‌دهد. هر تیغه روی یک محور بسته می‌شود که وضعیت قرارگیری آنها نسبت به هم متناسب با ضخامت ورق مورد برش متفاوت است.

در زیر به شرح حالتهای مختلف آنها می پردازیم:

تیغه‌های استوانه ای:

تیغه‌های استوانه‌ای که قطر آنها 50 تا 110 میلیمتر است، روی قیچیهای گرد بر که دارای محورهای موازی هستند، نصب می‌شوند. ظرفیت برش این تیغه‌ها برای فولادهای کم کربن تا ضخامت 4 میلیمتر است.

تیغه‌های مخروطی:

تیغه‌های مخروطی روی قیچیهای گرد بر با محورهای مایل نصب می‌شوند. این نوع قیچیهای گرد بر معمولاً ورقهای فلزی را بدون تغییر فرم سطحی به صورت دایره می‌برند و ظرفیت برش تیغه‌های آنها نیز برای فولادهای کم کربن تا 4 میلیمتر است.

تیغه‌های مخصوص آجدار:

نوع دیگری تیغه روی قیچیهای گرد بر نصب می‌شود که سهولت در برشکاری و اصطکاک بیشتر با ورقه، تیغه زیرین آن را آجدار می سازند تا ضمن برش موجب حرکت ورق به سمت جلو شود.

 

خمکن ها

مکانیزم ماشینهای خمکن ساده:

در این ماشینها صفحه گردان که در قسمت جلوی ماشین قرار دارد، به وسیله دو محور از دو طرف در یاتاقان قرار گرفته و در درون دو کشویی که به طور عمودی حرکت می‌کنند، جاسازی شده است. صفحه گردان یا صفحه خم کننده ورق به یک وزنه مجهز است. این وزنه نیروی خمکاری را افزایش می‌دهد و برگشت صفحه گردان را به آسانی امکان پذیر می سازد. تیغه پایینی خمکن روی همین صفحه گردان قرار دارد. تیغه‌ها را می‌توان متناسب با ضخامت ورق با استفاده از مهره‌هایی که به همین منظور وری پیچهای صفحه گردان نصب شده اند، تنظیم کرد. فک بالایی با چرخاندن فلکه دستگاه بالا و پایین می‌رود. این فک روی دو بالابر، قرار گرفته است و به وسیله رابطهایی که به چرخ دنده‌های حلزونی با سیستمهای مشابه متصل است، با چرخاندن فلکه، بالا و پایین می‌رود. با توجه به ارتفاع قطعه مورد خمکاری، می‌توان فاصله تیغه بالا را با تیغه پایین ماشین خمکن تنظیم کرد. مقطع ماشین خمکن شاده را با پیچ و مهره تنظیم ضخامت نشان می‌دهد.

ظرفیت خمکاری در دستگاه خمکن ساده:

با این نوع ماشین خمکن می‌توان ورقهای آهنی و فولاد کم کربن تا ضخامت 3 میلیمتر ورقهای آلومینیوم و آلیاژهای آن تا ضخامت 6 میلیمتر و همچنین ورقهای مس و برنج را تا ضخامت 5 میلیمتر خمکاری کرد.

خمکنهای برقی:

ماشینهای خمکن برقی نسبت به ماشینهای خمکن ساده دستی دارای کار آیی خوب و مؤثرتری هستند و به طول یک تا 6 متر ساخته می‌شوند.

اجزای ماشینهای خمکن برقی:

• موتور الکتریکی و جعبه دنده معکوس کننده دور؛
• فک بالای دستگاه و وابسته‌های آن که حرکت خود را از الکترو موتوری که در قسمت پایه سمت راست نصب شده است، می‌گیرد؛
• صفحه گردان و وابسته‌های آن که نیروی خود را برای خمکاری از الکترو موتور می‌گیرد؛
• تجهیزات تبدیل و انتقال نیرو؛ این تجهیزات تبدیل نیرو و انتقال آن را به قسمتهای متحرک ماشین امکانپذیر می سازد و معمولاً در پایه‌های دستگاهها جاسازی می‌شوند؛
• جعبه فرمان مجهز به کلیدهای روشن و خاموش موتور و کلید فرمان توقف دقیق تیغه‌ها به هنگام خمکاری روی دستگاه نصب شده است.

جوش پرسی تحت عنوان جوش پرسی روشهائی مورد نظر است که در انها قطعات گداخته شده‌ای را که بصورت خمیری در آمده اند بدون استفاده از قطعه اضافی (سیم جوش) تحت تاثیر فشار یکدیگر متصل نمایند. جوش پرسی نیز روشهای متنوعی دارد که مهمترین آنها گروه جوشهای مقاومتی می‌باشند. جوش مقاومتی – اگر دو قطعه فلز را روی هم قرار داده و در محل اتصال از آنها جریان برق را با شدت زیادی عبور می‌دهند، بدلیل مقاومت قطعات و مخصوصاً مقاومت فاصله هوائی کمی که بین آنها قرار دارد، محل عبور جریان به سرعت گداخته شده و بحالت خمیری درمی آید. حال اگر جریان برق را قطع کرده و آنها را با نیروی فشاری مناسبی به یکدیگر بفشارند، بهم جوش خواهند خورد. ولتاژی که برای این منظور لازم است از 4 تا 6 ولت بوده ولی به شدت جریان زیادی احتیاج می‌باشد. مقدار این جریان به ضخامت قطعات بستگی داشته و در بعضی از ماشینهای جوشکاری به 50000 امپر نیز می‌رسد. طبیعی است که برای این منظور برق شهر مناسب نبوده و بایستی از ترانسفورماتور برای کاهش ولتاژ و افزایش شدت جریان استفاده شود؛ لذا بهمراه این دستگاهها ترانسفورماتوری وجود دارد که جریان مورد نیاز را تامین می نماید. لازم به تذکر است که دستگاه‌های جوش مقاومتی کلا با جریان متناوب کار می‌کنند.

از مهمترین روشهای جوش مقاومتی می‌توان جوش نقطه ، جوش درز  و جوش سربر  را  نام برد.

الف- جوش نقطه:

در این روش قطعات را بصورت نقطه‌ای به یکدیگر جوش می‌دهند. نیروی فشاری مورد لزوم را در این دستگاه از طریق قطب‌های مسی بخصوص عبور جریان، به قطعات اعمال می نمایند. این نوع دستگاه‌ها را دو نوع ثابت و متحرک و با مکانیزمهای فشار دهنده متفاوتی مانند استفاده از اهرم و یا هوای فشرده می سازند. نوع ثابت آنها ممکن است که فقط در یک نقطه و یا بطور همزمان در نقاط متعددی عمل جوشکاری را انجام دهد.

ب- جوش درز:

از این روش برای جوشکاری درزهای طولی مستقیم و یا فرم داری که بایستی آب بندی نیز باشند استفاده می نمایند. ایناین دستگاه دارای مکانیزمی مشابه دستگاههای جوش نقطه‌ای برده و تفاوت آنها در استفاده از قطب‌های غلطکی بجای قطب‌های میله‌ای می‌باشد. مکانیزم کار آنها به این ترتیب است که در هنگام عبور ورقها از بین غلطکها، جریان برق بطور خودکار بنحوی قطع و وصل می‌شود که تقریباً در هر 10 میلیمتر طول درز، چهار نقطه جوش گذاشته شود. در کنار هم قرار گرفتن این نقاط باعث می‌شود که بتوان ورقهای تا ضخامت 2 میلیمتر را نیز به یکدیگر بطور آب بندی جوش داد.

نظرات شما عزیزان: